Basty bet

Qazaqstan Respýblıkasynyń "Otbasy úlgisindegi balalar aýyly jáne jasóspirimder úйleri týraly" Zańy PDF Print E-mail

 

Qazaqstan Respýblıkasynyń

2000 jylǵy 13 jeltoqsandaǵy N 113 Zańy

 

      Osy Zań jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalardyń otbasynda turyp, tárbıelený quqyqtaryn qanaǵattandyrý, sondaй-aq olarǵa ımandylyq-rýhanı, eńbek tárbıesi men bilim berýdi jan-jaqty qamtamasyz etý maqsatynda qurylatyn otbasy úlgisindegi balalar aýyldarynyń jáne jasóspirimder úйleriniń quqyqtyq jaǵdaйyn aйqyndaйdy.

 

1-taraý. JALPY EREJELER

      1-bap. Osy Zańmen retteletin qatynastar

      1. Osy Zań jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalardyń otbasy úlgisindegi balalar aýyldary men jasóspirimder úйlerinde baǵyp-kútilýine, tárbıelenýine, bastaýysh, negizgi orta, jalpy orta, tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keйingi, joǵary bilim berýmen qamtamasyz etilýine baйlanysty týyndaйtyn qoǵamdyq qatynastardy retteйdi. 
      2. Osy Zańmen rettelmegen qatynastarǵa ózge normatıvtik quqyqtyq aktilerdiń normalary qoldanylady. 
      Eskertý. 1-bapqa ózgeris engizildi - QR 2007.07.27 
N 320 (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz) Zańymen.

 

      2-bap. Qazaqstan Respýblıkasynyń otbasy úlgisindegi
             balalar aýyldary jáne jasóspirimder úйleri
             týraly zańdary

      1. Qazaqstan Respýblıkasynyń otbasy úlgisindegi balalar aýyldarynda jáne jasóspirimder úйlerinde tárbıelenýshi-balalardyń baǵyp-kútilýin, tárbıelenýin, bastaýysh, negizgi orta, jalpy orta, tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keйingi, joǵary bilim berýmen qamtamasyz etilýin retteйtin zańdary Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasyna negizdeledi jáne osy Zań men ózge de normatıvtik quqyqtyq aktilerden turady. 
      2. Qazaqstan Respýblıkasy bekitken halyqaralyq sharttar osy Zańnan basym bolady jáne halyqaralyq shartqa oraй onyń qoldanylýy úshin Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańyn shyǵarý talap etiletin jaǵdaйlardan basqa retterde tikeleй qoldanylady. 
      Eskertý. 2-bapqa ózgeris engizildi - QR 2007.07.27 
N 320 (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz) Zańymen.

      3-bap. Osy Zańnyń negizgi prıntsıpteri men mindetteri

      1. Osy Zań adamgershilik, ádilettilik, jeke adamnyń erkin damýy, tárbıelenýshilerdiń quqyqtary men zańdy múddelerin basymdylyqpen qorǵaý, balalar aýyly jáne jasóspirimder úйleri otbasy músheleriniń ózara kómek jáne qoldaý kórsetý prıntsıpterine negizdeledi. 
      2. Osy Zań balalar úйlerin kezeń-kezeńimen balalar aýyldaryna aйnaldyrýǵa jáne elde otbasy úlgisindegi balalar aýyldary men jasóspirimder úйlerin qurýǵa baǵyttalǵan, olardyń qyzmeti mynadaй mindetterdiń oryndalýyn qamtamasyz etýge tıis: 
      1) tárbıelenýshilerdiń baǵyp-kútilýi, tárbıelenýi, olardyń bastaýysh, negizgi orta, jalpy orta, tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keйingi, joǵary bilim alýy úshin, sonyń ishinde olardyń dene bitimi, psıhıkalyq, ımandylyq jáne rýhanı damýyna áser etetin jaǵdaйlar jasaý; 
      2) tárbıelenýshilerdiń áleýmettik beйimdelýin qamtamasyz etý;
      3) tárbıelenýshilerdiń densaýlyǵyn saqtaýdy qamtamasyz etý, olardyń psıhofızıkalyq jaй-kúйin nyǵaйtý jáne profılaktıkalyq sharalar júrgizý;
      4) tárbıelenýshilerge eńbek etý daǵdylaryn sińirý, eńbek rynogynda talap etiletin kásipterge oqytyp-úйretý;
      5) tárbıelenýshilerge bolashaq kásibin durys tańdaýǵa jáne jumysqa ornalasýyna járdemdesý.
      Eskertý. 3-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

2-taraý. BALALAR AÝYLY TÁRBIELENÝShILERINIŃ QUQYQTARY

      4-bap. Balalar aýylynda tárbıelenýshi balalar

      Eskertý. Taqyrypqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      Balalar aýylynda tárbıelenýshi balalar (tárbıelenýshiler):
      1) jetim balalar - ata-anasynyń ekeýi de nemese jalǵyzilikti sheshesi (ákesi) qaйtys bolǵan on segiz jasqa deйingi balalar;
      2) ata-analarynyń qamqorlyǵynsyz qalǵan balalar - ata-analarynyń ata-ana quqyǵy shektelýine nemese 
ata-ana quqyǵynan aйyrylýyna, ata-analary habar-osharsyz ketken dep tanylýyna, olar qaйtys bolǵan dep jarııalanýynais-áreketke qabiletsiz (is-áreket qabileti shekteýli) dep tanylýyna, ata-analarynyń bas bostandyǵynan aйyrý oryndarynda jazasyn ótep júrýine, ata-analarynyń balalaryn tárbıeleýden nemese olardyń quqyqtary men múddelerin qorǵaýdan jaltarýyna, sonyń ishinde ata-analardyń tárbıeleý nemese emdeý mekemelerinen óz balalaryn alýdan bas tartýyna baйlanysty, sondaй-aq ata-ana qamqorlyǵy bolmaýynyń ózge de jaǵdaйlarynda jalǵyzilikti sheshesiniń (ákesiniń) nemese ata-anasynyń ekeýiniń de qamqorlyǵynsyz qalǵan on segiz jasqa deйingi balalar.
      Eskertý. 4-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      5-bap. Tárbıelenýshiniń balalar aýyly otbasynda turý
             jáne tárbıelený quqyǵy

      1. Árbir tárbıelenýshi ózi on segiz jasqa tolǵanǵa deйin balalar aýyly otbasynda turýǵa jáne tárbıelenýge quqyly.
      2. Tárbıelenýshiniń:
      1) óziniń adamdyq qadir-qasıetiniń qurmettelýine;
      2) tárbıeshi-ana tarapynan qamqorlyq kórýine jáne onymen birge turýǵa quqyǵy bar.
      3) alyp tastaldy - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.
      Eskertý. 5-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      6-bap. Tárbıelenýshiniń óz pikirin bildirý quqyǵy

      1. Tárbıelenýshi otbasynda óziniń múddelerine qatysty kez kelgen máseleni sheshý kezinde óz pikirin bildirýge quqyly. 
      2. Tárbıelenýshi óziniń quqyqtary men zańdy múddelerine qatysty kez kelgen sot isin nemese ákimshilik isti qaraý barysynda sózin tyńdatýǵa quqyly. 
      Jasy onǵa tolǵan tárbıelenýshi pikiriniń, bul onyń múddelerine qaйshy keletin retterdi qospaǵanda, eskerilýi mindetti. 
      Tárbıelenýshiniń pikiri: 
      1) tárbıeshi-ana bilim berý mekemesin jáne oqytý nysanyn tańdaǵan kezde; 
      2) tárbıeshi-ana otbasylyq tárbıe men bilim berýge qatysty máselelerdi sheshken kezde; 
      3) sot balany tárbıeshi-anadan óz ata-anasyna qaйtarý týraly olardyń talaptaryn qaraǵan kezde; 
      4) sot balanyń ata-anasynyń ata-ana quqyqtaryn qalpyna keltirý týraly talap qoıýyn qanaǵattandyrýdan bas tartqan jaǵdaйda; 
      5) sot balanyń ata-anasynyń ata-ana quqyqtaryn shekteýdiń kúshin joıý týraly talap qoıýyn qanaǵattandyrýdan bas tartqan jaǵdaйda eskeriledi.

      7-bap. Tárbıelenýshiniń quqyqtary men zańdy múddelerin
             qorǵaýǵa quqyǵy

      1. Balalar aýylynyń tárbıelenýshisiniń óz quqyqtary men zańdy múddelerin qorǵaýǵa quqyǵy bar. 
      Tárbıelenýshiniń quqyqtary men zańdy múddelerin qorǵaýdy balalar aýylynyń ákimshiligi, qorǵanshy jáne qamqorshy organ, prokýror jáne sot, sondaй-aq óz quzyreti sheginde ishki ister organdary men ózge de memlekettik organdar júzege asyrady.
      2. Balalar aýyly tárbıelenýshisiniń balalar aýylynyń ákimshiligi, sondaй-aq tárbıeshi-ana tarapynan qııanat jasalýynan qorǵalýǵa quqyǵy bar. 
      Tárbıelenýshiniń quqyqtary men zańdy múddeleri buzylǵan, sonyń ishinde balalar aýylynyń ákimshiligi, sondaй-aq tárbıeshi-ana ony baǵyp-kútý, tárbıeleý, bastaýysh, negizgi orta, jalpy orta, tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keйingi, joǵary bilim alý jaǵdaйlaryn qamtamasyz etý jónindegi mindetterin oryndamaǵan nemese durys oryndamaǵan ne olar óz quqyqtaryn asyra paйdalanǵan jaǵdaйda, bala óz quqyqtary men zańdy múddelerin qorǵaý úshin qorǵanshy jáne qamqorshy organǵa, al on tórt jasqa tolǵannan keйin - sotqa óz betinshe ótinish jasaýǵa quqyly. 
      3. Balanyń ómirine nemese densaýlyǵyna qater tóngeni týraly, onyń quqyqtary men zańdy múddeleriniń buzylǵandyǵy týraly málim bolǵan uйymdardyń laýazymdy adamdary jáne adamdar bul jóninde balanyń naqty ornalasqan jerindegi qorǵanshy jáne qamqorshy organǵa habarlaýǵa mindetti. Mundaй málimetterdi alǵan jaǵdaйda qorǵanshy jáne qamqorshy organ balalar aýyly tárbıelenýshisiniń quqyqtary men zańdy múddelerin qorǵaý jóninde qajetti sharalar qoldanýǵa mindetti. 
      Eskertý. 7-bapqa ózgeris engizildi - QR 2007.07.27 
N 320 (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz), 2011.12.26 N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

      8-bap. Tárbıelenýshiniń turǵyn úйge quqyǵy

      1. Tárbıelenýshi balalar aýylynda bolǵan búkil kezeńde turǵyn úйdiń basqa da menshik ıelerimen birge ortaq menshikke quqyǵyn saqtaйdy. Ortaq menshiktegi, onyń ishinde balalar aýyly tárbıelenýshisiniń de menshigindegi turǵyn úйdi ıelikten aйyrýdyń tártibi men sharttary Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasymen aйqyndalady.
      2. Ata-analarynan, týystarynan nemese basqa adamdardan ózine muragerlik nemese syйǵa tartý tártibimen jáne basqa da zańdy negizde aýysqan turǵyn úйge menshik quqyǵy bar tárbıelenýshi balalar aýylynda bolǵan barlyq kezeńde oǵan quqyǵyn saqtaйdy. 
      3. Memlekettik turǵyn úй qorynan alynǵan turǵyn úй tárbıelenýshige ol balalar aýylynda bolǵan barlyq ýaqyt ishinde saqtalady.
      4. Turǵyn úйi joq tárbıelenýshi balalar aýylynda bolýy aıaqtalǵannan keйin, Qazaqstan Respýblıkasynyń turǵyn úй 
zańdaryna sáйkes memlekettik turǵyn úй qorynan turǵyn úй alýǵa quqyly.
      Eskertý. 8-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      9-bap. Tárbıelenýshiniń múlikke quqyǵy

      Tárbıelenýshiniń:
      1) ózi syйǵa tartý, muragerlik tártibimen jáne basqa zańdy negizde alǵan múlikke;
      2) bank salymynan protsentter túrinde alynǵan tabystarǵa;
      3) ózine tıesili turǵyn úйdi jalǵa berýden alynǵan tabystarǵa;
      4) shyǵarmashylyq, kásiptik, eńbek jáne ózge de qyzmetten túsken tabystarǵa menshik quqyǵy saqtalady.      

      10-bap. Tárbıelenýshiniń áleýmettik tólemderge quqyǵy

      1. Tárbıelenýshiniń Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasyna sáйkes járdemaqylar men basqa da áleýmettik tólemderge, sondaй-aq ata-anasynan alynatyn ózine tıesili alımentterge quqyǵy bar. 
      2. Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasyna sáйkes tárbıelenýshige taǵaйyndalǵan járdemaqylar men basqa da áleýmettik tólemder, sondaй-aq tárbıelenýshini baǵyp-kútýge ata-anasynan óndirip alynatyn qarajat tárbıelenýshige jazbasha habar berile otyryp, onyń atyna bank shottaryna aýdarylýǵa tıis.
      Balalar aýyldarynyń ákimshiligi men tárbıeshi-analarynyń alımentterden, járdemaqylar men basqa da áleýmettik tólemderden túsken qarajatty tárbıelenýshilerdiń bank shottarynan alýǵa quqyǵy joq.
      Eskertý. 10-bap jańa redaktsııada - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

3-taraý. OTBASY YLGISINDEGI BALALAR AÝYLY (BALALAR AÝYLY)

      11-bap. Balalar aýylyndaǵy otbasy

      1. Balalar aýylyndaǵy otbasy - balalardy tárbıeleýdiń jańa nysanynan týyndaйtyn, otbasylyq qatynastardy nyǵaйtýǵa jáne eńbek daǵdylaryn sińirýge, oqytý men tárbıeleýge járdemdesýge baǵyttalǵan jeke múliktik emes quqyqtarmen jáne mindettermen baйlanysty adamdar toby (tárbıeshi-ana, tárbıelenýshiler). 
      2. Balalar aýylynda balalardy baǵyp-kútýdi jáne tárbıeleýdi  bilim berý salasyndaǵy 
ýákiletti organ belgilegen tártippen konkýrstyq irikteýden ótken tárbıeshi-ana otbasynda júzege asyrady. 
      3. Balalar aýylyndaǵy otbasy týraly 
erejeni Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti bekitedi.
      Eskertý. 11-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      12-bap. Balalar aýylynyń quqyqtyq mártebesi

      1. Balalar aýyly - tárbıelenýshi balalardyń quqyqtary men zańdy múddelerin qamtamasyz etý jáne osy Zańmen belgilengen fýnktsııalardy oryndaý úshin kommertsııalyq emes uйym uйymdastyrýshylyq-quqyqtyq nysanynda qurylatyn zańdy tulǵa.
      Memleket Qazaqstan Respýblıkasynyń Ykimeti men jergilikti atqarýshy organdar arqyly balalar aýylynyń quryltaйshysy bola alady. 
      2. Balalar aýylynyń oqshaýlanǵan aýmaǵy bolady, onyń eń az kólemin, onda ornalasqan páter úlgisindegi turǵyn úй-jaйlardy, ákimshilik úйler men otbasylarynyń turýyna arnalǵan ǵımarattardy, sondaй-aq úй irgesindegi jáne qosalqy (úй) sharýashylyqty qosa, Qazaqstan Respýblıkasynyń Ykimeti belgileйdi. 
      3. Balalar aýyly, árqaйsysynda jasy on segizge deйingi jetiden on tárbıelenýshi balaǵa deйin turatyn jáne tárbıelenetin birneshe otbasynan, sondaй-aq belgili bir kezeńde jıyrma úsh jasqa deйingi balalar úйleriniń, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattardyń túlekteri men balalar aýylynyń tárbıelenýshileri turýǵa arnalǵan jasóspirimder úйlerinen turady. 
      4. Balalar aýyly, ádette, shaǵyn jáne ortasha qalalarda, selolyq eldi mekender men iri qalalar mańyndaǵy aйmaqtarda ornalasady.
      Eskertý. 12-bapqa ózgeris engizildi - QR 2004.12.20 
N 13 (2005.01.01 bastap qoldanysqa engiziledi), 2011.12.26 N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

      13-bap. Balalar aýylynyń qyzmetin basqarý

      1. Balalar aýylynyń qyzmetin basqarýdy balalar aýylynyń quryltaйshysy onyń Jarǵysyna sáйkes taǵaйyndaйtyn ákimshilik júzege asyrady.
      2. Balalar aýyly ákimshiliginiń negizgi qyzmetine: 
V011629
      1) balalar aýylynyń jumys isteýine qalypty jaǵdaй jasaý jáne jasóspirimder úйleriniń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn qamtamasyz etý; 
      2) tárbıe protsesine basshylyq jasaý, oqýdy baqylaý;
      3) balalar aýylynyń ınfraqurylymyn jetildirý; 
      4) balalar aýylyna kelip túsken qarajatty materıaldyq qamtamasyz etý normalaryna sáйkes tárbıeshi-analardyń arasynda bólý; 
      5) tárbıeshi-analardyń, jasóspirimder úйleri dırektorlarynyń aй saйynǵy qarjy esepterin qabyldaý jáne taldaý jatady. 
      3. Balalar aýylynyń ákimshiligi týraly 
erejeni bilim berý salasyndaǵy ýákiletti organ bekitedi. 
      Eskertý. 13-bapqa ózgeris engizildi - QR 2004.12.20 
N 13 (2005.01.01 bastap qoldanysqa engiziledi), 2011.12.26 N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

      14-bap. Tárbıeshi-anaǵa qoйylatyn talaptar

      1. Jıyrma jeti jasqa tolǵan, joǵary, orta bilimnen keйingi nemese orta (tehnıkalyq jáne kásiptik) bilimi bar, nekede turmaйtyn, óziniń kámeletke tolmaǵan ne asyrap alǵan balalary joq Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattary:
      1) sot áreketke qabiletsiz nemese áreketke qabileti shekteýli dep tanyǵan adamdardy; 
      2) sot ata-ana quqyǵynan aйyrǵan nemese sot arqyly ata-ana quqyǵy shektelgen adamdardy; 
      3) ózine zańmen júktelgen mindetterdi durys oryndamaǵany úshin qorǵanshy (qamqorshy) mindetterinen shettetilgenderdi; 
      4) burynǵy bala asyrap alýshylardy, eger ózderiniń kinásinen olardyń bala asyrap alýshylyǵy jaǵdaйyn sot joйǵan bolsa; 
      5) sottalǵandyǵy bar adamdardy; 
      6) densaýlyq jaǵdaйyna qaraй bala tárbıeleý jónindegi mindetterdi júzege asyra almaйtyn adamdardy qospaǵanda, tárbıeshi-ana bola alady. Adamnyń tárbıeleýge bala qabyldap alýǵa bolmaйtyn aýrýlary 
tizbesin Qazaqstan Respýblıkasynyń Ykimeti belgileйdi. 
      2. Bilim berý salasyndaǵy 
ýákiletti organ tárbıeshi-analardyń biliktilik sanattaryn ázirleйdi jáne belgileйdi.
      3. Balalar aýylynda tárbıelenýshi balalardyń múddelerin neǵurlym tolyǵyraq qamtamasyz etý úshin qorǵanshy jáne qamqorshy organdardyń konkýrstyq irikteýden ótken tárbıeshi-analardyń kadr rezervi bolýy múmkin.
      Eskertý. 14-bapqa ózgeris engizildi - QR 2004.12.20 
N 13 (2005.01.01 bastap qoldanysqa engiziledi), 2011.12.26 N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

      15-bap. Balalardy balalar aýyly otbasyna irikteý

      1. Balalardy balalar aýyly otbasyna irikteýdi balalar aýyly ákimshiligi ókiliniń qatysýymen, qorǵanshy jáne qamqorshy organdardyń joldamasy negizinde tárbıeshi-ana júzege asyrady. 
      2. Balalardy balalar aýyly otbasyna iriktegen kezde qorǵanshy jáne qamqorshy organdar oǵan muragerlik, syйǵa tartý tártibimen nemese basqa da zańdy negizder boйynsha berilgen múliktiń bar ekendigin anyqtaýǵa jáne balalardyń múlikke quqyǵyn qorǵaýdyń jáne osy múlikti saqtaýdyń tıisti sharalaryn qoldanýǵa mindetti (zań boйynsha balalarǵa muragerlikke ótýge tıis múlikti anyqtaý, saqtaý jáne basqarý; múlikti zańsyz ıelengen tulǵalardan ony talap etý; boryshqorlardan aqshany óndirip alý jáne basqalary). 
      3. Eger balalar aýylyna berilgen balalardyń basqa jerde turǵan múlki bolsa, onda bul múlikti qorǵaýdy múlik turǵan jerdegi Qorǵanshy jáne Qamqorshy organ júzege asyrady jáne qajet bolǵan jaǵdaйda olar múlikke qorǵanshy taǵaйyndaýy múmkin. 
      4. Aqshalaй somalar tárbıelenýshiniń bank shotyna salynady. Shottyń bar ekendigi týraly qujattar balalar aýylynyń ákimshiliginde saqtalady.
      Shottyń bar ekendigi týraly qujattardyń kóshirmeleri tárbıeshi-anaǵa beriledi.
      Eskertý. 15-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      16-bap. Balalardy balalar aýyly otbasyna berýdiń
              tártibi

      1. Balalardy otbasynda baǵyp-kútý, tárbıeleý, bastaýysh, negizgi orta, jalpy orta, tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keйingi, joǵary bilim berýmen qamtamasyz etý tárbıeshi-ana, balalar aýylynyń ákimshiligi men qorǵanshy jáne qamqorshy organ arasynda jasalǵan balalardy berý týraly shart negizinde júzege asyrylady. Balalardy balalar aýyly otbasyna berý týraly úlgi shartty bilim berý salasyndaǵy ýákiletti organ bekitedi.
      2. Balalardy otbasyna bergen kezde qorǵanshy jáne qamqorshy organ olardyń múddelerin basshylyqqa alady. 
      Balalardy otbasyna berý olardyń pikiri jáne tárbıeshi-analardyń tilegi eskerile otyryp júzege asyrylady. On jasqa tolǵan balalar, balalar aýyly otbasyna, olardyń kelisimimen berilýi múmkin. 
      Balalar aýyly otbasyna bergen kezde balalardyń múddesine oraй olardyń etnıkalyq shyǵý tegi, belgili bir dindi jáne mádenıetti ustanatyndyǵy, ana tili, tárbıe men bilim berýde sabaqtastyqty qamtamasyz etýdiń múmkindikteri eskerilýge tıis. 
      3. Birge týǵan ul-qyzdar, medıtsınalyq ne basqa da sebeptermen birge tárbıelenýge bolmaйtyn jaǵdaйlardy qospaǵanda, bir otbasyna berilýge tıis. 
      4. Balalar aýylyna beriletin árbir balaǵa arnap qorǵanshy jáne qamqorshy organdar balalar aýylynyń ákimshiligine mynadaй qujattar tapsyrady: 
      1) týýy týraly kýálik; 
      2) densaýlyǵy týraly anyqtama jáne balanyń syrqaty tarıhynan úzindi kóshirme; 
      3) anasynyń densaýlyǵy jáne onyń bosaný jaǵdaйy týraly anyqtama (bala sábıler úйinen berilgen jaǵdaйda); 
      4) bilimi týraly qujat (mektep jasyndaǵy balalar úshin); 
      5) ata-analary týraly qujattar (qaйtys bolǵandyǵy týraly kýáliktiń kóshirmesi, sottyń úkimi nemese sheshimi, ata-analarynyń syrqaty, olarǵa izdestirý týraly anyqtama jáne ata-analarynyń joqtyǵyn nemese olardyń óz balalaryn tárbıeleýi múmkin emestigin rastaйtyn basqa da qujattar); 
      6) aǵasy, inisi, apasy, sińlisi, qaryndasy bar ekendigi jáne olardyń turǵylyqty jeri týraly anyqtama;
      7) balaǵa tıesili múliktiń tizimdemesi jáne onyń saqtalýy úshin jaýapty tulǵalar týraly málimetter;
      8) kámeletke tolmaǵandarǵa burynnan turyp kelgen turǵyn úй alańyn bekitip berý týraly qujattar jáne ádilet organdarynyń bala men onyń ata-anasynyń jyljymaйtyn múlikke quqyqtaryn jáne onymen jasalatyn mámilelerdi memlekettik tirkeý týraly málimetteri;
      9) alıment óndirip alý týraly sot sheshiminiń kóshirmesi, sondaй-aq járdemaqyǵa, zeйnetaqyǵa jáne basqa da áleýmettik tólemderge quqyǵyn rastaйtyn qujattar;
      10) bankte balanyń atyna ashylǵan shottyń bar ekendigi týraly qujattardyń kóshirmeleri;
      11) ózge de qujattar. 
      Eskertý. 16-bapqa ózgeris engizildi - QR 2007.07.27 
N 320 (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz), 2011.12.26 N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

      17-bap. Balalar aýylynyń otbasyna balalardy berý
              týraly shart

      

      1. Balalardy berý týraly shartta:
      1) balalar aýyly tárbıelenýshileriniń tárbıelený, bilim alý jáne baǵyp-kútilý jaǵdaйlary;
      2) tárbıeshi-ananyń, balalar aýyly ákimshiliginiń quqyqtary men mindetteri;
      3) tárbıeshi-analarǵa qatysty qorǵanshy jáne qamqorshy organdardyń mindetteri;
      4) balalardy berý týraly shartty toqtatýdyń negizderi men saldary qamtylýǵa tıis.
      Balalar tárbıeshi-analardyń tárbıesine on segiz jasqa tolǵanǵa deйingi merzimge beriledi. 
      2. Balalar aýylynyń otbasyna balalardy berý týraly shartty merziminen buryn buzý: 
      1) dáleldi sebepter bolǵan jaǵdaйda (syrqattanýyna, otbasy jaǵdaйynyń ózgerýine baйlanysty jáne óz mindetterin oryndaýǵa múmkindigi bolmaйtyn basqa da jaǵdaйlarda), tárbıeshi-analardyń bastamashylyǵy boйynsha; 
      2) tárbıeshi-ana ózine júktelgen mindetterdi oryndaýdan jaltarsa, óz quqyqtaryn asyra paйdalansa, balalarǵa qatygezdikpen qarasa, onyń ishinde olarǵa kúsh kórsetse nemese psıhıkalyq qysym jasasa jáne balalardy baǵyp-kútý, tárbıeleý jáne olarǵa bilim berý úshin basqa da qolaйsyz jaǵdaйlar týyndaǵan kezderde, qorǵanshy jáne qamqorshy organdardyń jáne (nemese) balalar aýyly ákimshiliginiń bastamashylyǵy boйynsha; 
      3) balany (balalardy) ata-anasyna qaйtarǵan nemese ony (olardy) asyrap alǵan, sondaй-aq balany (balalardy) qorǵanshylyqqa (qamqorshylyqqa), patronattyq tárbıeleýge bergen jaǵdaйda;
      4) balalardy otbasyna berý týraly sharttyń talaptary buzylǵan jaǵdaйda júzege asyrylýy múmkin. 
      3. Tárbıeshi-ananyń bastamasy boйynsha balalardy balalar aýylynyń otbasyna berý týraly shart merziminen buryn buzylǵan kezde, mundaй shartty qorǵanshy jáne qamqorshy organ balalar aýylynyń ákimshiligimen jáne tárbıeshi-analardyń kadr rezervinde turǵan adammen jasaйdy.
      Eskertý. 17-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      18-bap. Tárbıeshi-ananyń balalardy tárbıeleý jáne
              olarǵa bilim berý jónindegi quqyqtary men
              mindetteri

      1. Tárbıeshi-ana balalardyń pikiri, balalar aýyly ákimshiliginiń pikiri men qorǵanshy jáne qamqorshy organnyń usynystaryn eskere otyryp, balalardy tárbıeleý ádisterin óz betinshe aйqyndaýǵa quqyly. 
      Tárbıeshi-ana balalardyń pikirin eskere otyryp, bilim berý uйymy men oqytý nysandaryn tańdaýǵa quqyly jáne balalardyń bastaýysh, negizgi orta jáne jalpy orta bilim alýyna jaǵdaй jasaýǵa mindetti. 
      2. Tárbıeshi-ana óziniń ókilettikterin júzege asyrǵan kezde balalardyń dene bitimine jáne psıhıkalyq saýlyǵyna, olardyń ımandylyq rýhynda damýyna zalal keltirmeýge tıis. Tárbıeleý ádisteri balalarǵa enjar qaraýshylyqty, qatygezdikti, dórekilikti, olardyń adamdyq abyroйyn kemsitýdi, ar-ujdany men namysyn qorlaýdy boldyrmaýǵa tıis. 
      3. Tárbıeshi-ana balalardy tárbıeleýge, olardyń densaýlyǵy, dene bitiminiń, psıhıkasynyń, ımandylyq jáne rýhanı jaǵynan damýy jóninde qamqorlyq jasaýǵa mindetti. 
      Tárbıeshi-ana otbasynda ımandylyq-rýhanı jáne úйishilik ahýal jasaý jónindegi ózine júktelgen mindetterdi adal atqarýǵa tıis. 
      4. Tárbıeshi-ana osy Zańnyń 16-baby 4-tarmaǵynyń 1), 2), 4) – 11) tarmaqshalarynda kórsetilgen, ózine berilgen qujattar kóshirmeleriniń saqtalýyn qamtamasyz etýge mindetti.
      5. Óz mindetin tárbıelenýshilerdiń quqyqtary men múddelerine zalal keltire otyryp atqarǵan tárbıeshi-ana Qazaqstan Respýblıkasynyń 
zań aktilerinde belgilengen jaýapkershilikti ata-analarmen birdeй kóteredi.
       Eskertý. 18-bapqa ózgeris engizildi - QR 2007.07.27 
N 320 (qoldanysqa engizilý tártibin  2-baptanqarańyz), 2011.12.26 N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

      19-bap. Tárbıelenýshilerdiń quqyqtary men múddelerin
              qorǵaý jónindegi ákimshiliktiń quqyqtary men
              mindetteri

      1. Balalar aýylynyń ákimshiligi, tárbıelenýshi-balalardyń kez kelgen jeke jáne zańdy tulǵalarmen qarym-qatynastarynda, onyń ishinde sottarda, buǵan arnaйy ókilettikteri bolmasa da, olardyń quqyqtary men múddelerin qorǵaýǵa áreket etetin zańdy ókili bolyp tabylady. 
      2. Eger qorǵanshy jáne qamqorshy organ ákimshilik pen balalardyń múddeleri arasynda qaйshylyqtar bar ekenin anyqtasa, ákimshilik balalardyń múddelerin qorǵaýǵa quqyly emes. Olardyń arasynda kelispeýshilikter bolǵan jaǵdaйda qorǵanshy jáne qamqorshy organ balalardyń múddelerin bildirýshi etip tárbıeshi-anany taǵaйyndaýǵa tıis. 
      3. Balalar aýylynyń ákimshiligi tárbıelenýshilerdiń densaýlyq jaǵdaйy týraly, ony tárbıeleý jónindegi, sondaй-aq tárbıelenýshiniń múlkin basqarý jónindegi jumysy týraly qorǵanshy jáne qamqorshy organǵa kem degende jylyna bir ret esep berip otyrýǵa tıis.
      Eskertý. 19-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      20-bap. Ákimshiliktiń tárbıelenýshiniń múlkin basqarý
              jónindegi quqyqtary men mindetteri

      1. Tárbıelenýshiniń múlkin basqarý Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasyna sáйkes júzege asyrylady.
      2. Múlikti jaldaýǵa (jalǵa) berýden túsken kiristi ákimshilik tárbıelenýshiniń banktegi bank shotyna aýdaryp otyrady.
      3. Tárbıelenýshini ata-anasyna qaйtarǵan jaǵdaйda nemese ony balalar aýylynan shyǵarǵannan keйin tárbıelenýshiniń múlki men qujattary notarıýs kýálandyrǵan tizimdeme boйynsha ata-analaryna nemese tárbıelenýshiniń ózine beriledi. 
      Eskertý. 20-bapqa ózgeris engizildi - QR 2009.07.11 
N 185-IV (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz), 2011.12.26 N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

      21-bap. Tárbıelenýshi-balalardyń ata-analarymen jáne
              basqa da jaqyn týystarymen baйlanystary

      1. Ákimshilik tárbıelenýshilerdiń ata-analarynyń quqyqtary qalpyna keltirilgen, bas bostandyǵynan aйyrý oryndarynan bosaǵan jáne balanyń múddelerine qaйshy kelmeйtin basqa da jaǵdaйlarda olardyń ata-analarymen baйlanys jasaýyna jáne tabysýyna kedergi jasamaýǵa tıis. 
      2. Ákimshilik, sondaй-aq tárbıelenýshiniń basqa da jaqyn týystarymen (ata-anasy bir jáne ata-anasy bólek aǵa-inilerimen jáne apa-sińlilerimen, atalarymen, ájelerimen) baйlanys jasap turýyna, mundaй aralasý balanyń múddelerine saй kelmeйtin jaǵdaйlardy qospaǵanda, kedergi jasamaýǵa tıis. 
      3. Tárbıelenýshilermen ata-analarynyń jáne basqa da jaqyn týystarynyń baйlanys jasaýyna ákimshiliktiń kelisimimen ruqsat etiledi. 
      4. Tárbıelenýshilerdiń burynǵy otbasyna qaйta oralýy Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda belgilengen tártippen júzege asyrylady.

4-taraý. JASÓSPIRIMDER YЙI (ÁLEÝMETTIK BEЙIMDELÝ ORTALYǴY)

      22-bap. Jasóspirimder úйi

      1. Balalar aýylynyń, balalar úйiniń, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattyń balansyndaǵy jataqhana nemese páterler Jasóspirimder úйi bolyp tabylady.
      Jergilikti atqarýshy organdardyń sheshimi boйynsha Jasóspirimder úйi memlekettik mekeme nysanyndaǵy derbes zańdy tulǵa retinde qurylýy jáne jumys isteýi múmkin.
      2. Jasóspirimder úйiniń qyzmetin balalar aýylynyń, balalar úйiniń, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattyń ákimshiligi Jasóspirimder úйiniń dırektorymen birlese otyryp, Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti bekitken Jasóspirimder úйi týraly 
úlgi qaǵıdalarǵa sáйkes júzege asyrady.
      3. Derbes zańdy tulǵa retinde jumys isteйtin Jasóspirimder úйi óz qyzmetin Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti bekitken Jasóspirimder úйi týraly úlgi qaǵıdalarǵa sáйkes júzege asyrady.
      Eskertý. 20-bap jańa redaktsııada - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      23-bap. Jasóspirimder úйiniń maqsattary men mindetteri

      1. Jasóspirimder úйiniń negizgi maqsaty - balalar aýyldarynyń tárbıelenýshilerine, balalar úйleriniń, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattardyń túlekterine (áleýmettik beйimdelýden ótetin adamdarǵa) olardyń óz tilekterine saй qoǵamǵa, onyń ishinde eńbek naryǵyna sińisýine kómektesý.
      2. Balalar aýyldarynyń tárbıelenýshilerin, balalar úйleriniń, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattardyń túlekterin áleýmettik beйimdeý maqsatynda Jasóspirimder úйi mynadaй mindetterdi:
      1) qoǵamdyq ómirge áleýmettik beйimdelý úshin jaǵdaй jasaýǵa;
      2) jeke qabiletterin damytýǵa járdemdesý jáne kásibı daıarlyǵyn qamtamasyz etýge;
      3) jumysqa ornalasýǵa járdemdesý jónindegi mindetterin oryndaýǵa tıis.
      Eskertý. 23-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      24-bap. Jasóspirimder úйinde áleýmettik beйimdelýden
              ótetin adamdardyń sanattary

      1. Balalar aýyly, balalar úйi, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternat ákimshiliginiń sheshimi negizinde Jasóspirimder úйinde, psıhonevrologııalyq aýrýlary bar adamdardy qospaǵanda, on alty jastan jıyrma úsh jasqa deйingi balalar aýyldarynyń tárbıelenýshileri jáne balalar úйleriniń, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattardyń túlekteri áleýmettik beйimdelýden óte alady.
      2. Jergilikti atqarýshy organdardyń sheshimi negizinde derbes zańdy tulǵa retinde jumys isteйtin Jasóspirimder úйinde, psıhonevrologııalyq aýrýlary bar adamdardy qospaǵanda, on alty jastan jıyrma úsh jasqa deйingi balalar aýyldarynyń tárbıelenýshileri jáne balalar úйleriniń, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattardyń túlekteri áleýmettik beйimdelýden óte alady. 
V010001629 
      Eskertý. 24-bap jańa redaktsııada - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      25-bap. Jasóspirimder úйi dırektorynyń negizgi
              mindetteri

      Jasóspirimder úйiniń dırektory: V011629
      1) eńbek naryǵyn:
      múddeli uйymdarmen baйlanystar ornatý jáne uйymdardaǵy bos jumys oryndaryn zerdeleý;
      qosalqy sharýashylyqtar, shaǵyn aǵash ustashylyq jáne slesarlyq sheberhanalar men shaǵyn kásipkerliktiń basqa da obъektilerin qurý arqyly júйeli túrde zerdeleýge;
      2) óz quzyretine kiretin máseleler boйynsha balalar aýylynyń, balalar úйiniń jáne jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattyń ákimshiligimen ózara is-qımyldy júzege asyrýǵa mindetti.
      Eskertý. 25-bap jańa redaktsııada - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      26-bap. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan adamdardyń
              ókildigi

      1. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan on segiz jasqa deйingi adamdardyń múddelerin balalar aýylynyń, balalar úйiniń, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattyń ákimshiligi bildiredi jáne qorǵaйdy.
      Derbes zańdy tulǵa mártebesi bar Jasóspirimder úйinde áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan on segiz jasqa deйingi adamdardyń múddelerin onyń ákimshiligi bildiredi jáne qorǵaйdy.
      2. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on segiz jastan jıyrma úsh jasqa deйin adamdar ózderiniń azamattyq quqyqtaryn óz betinshe júzege asyrady jáne mindetter atqarady.
      Eskertý. 26-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      27-bap. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan
              adamdardyń áreket qabilettiligi

      1. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan adamnyń óz áreketterimen azamattyq quqyqtarǵa ıe bolýǵa jáne olardy júzege asyrýǵa, ózine azamattyq mindetter júkteýge, olardy oryndaýǵa qabilettiligi (azamattyq áreket qabilettiligi) kámeletke tolǵanda, ıaǵnı on segiz jasqa tolǵannan keйin tolyq kóleminde týyndaйdy. 
      2. Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamalyq aktilerinde on segiz jasqa tolǵanǵa deйin nekelesýge ruqsat etiletin jaǵdaйda, on segiz jasqa tolmaǵan áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan adam nekege turǵan kezden bastap tolyq kóleminde áreket qabilettiligine ıe bolady. 
      3. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan adamnyń quqyq qabilettiliginen nemese áreket qabilettiliginen tolyq nemese ishinara bas tartýy jáne quqyq qabilettiligin nemese áreket qabilettiligin shekteýge baǵyttalǵan basqa da mámileler, Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamalyq aktilerinde mundaй mámilelerge jol beriletin retterdi qospaǵanda, jaramsyz bolady.
      Eskertý. 27-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      28-bap. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan
              on alty jastan on segiz jasqa deйingi adamdardyń
              áreket qabilettiligi

      1. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan on segiz jasqa deйingi adamdar mámilelerdi balalar aýyly, balalar úйi, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternat ákimshiliginiń kelisimimen jasaйdy. Mundaй kelisimniń nysany kámeletke tolmaǵandar jasaйtyn mámile úshin Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasynda belgilengen nysanǵa saй kelýge tıis. 
      2. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan on segiz jasqa deйingi adamdar ózderiniń jalaqysyna, stıpendııasyna, ózge de kiristerine jáne ózderi jasaǵan sanatkerlik menshik quqyǵy obъektilerine óz betinshe bılik etýge, sondaй-aq turmystyq usaq mámileler jasaýǵa quqyly. 
      3. Jetkilikti negizder bolǵan jaǵdaйda qorǵanshy jáne qamqorshy organ áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan adamnyń óz jalaqysyna, stıpendııasyna, ózge de kiristerine jáne ózi jasaǵan sanatkerlik menshik quqyǵy obъektilerine óz betinshe bılik etý quqyǵyn shekteýi nemese ol quqyqtan aйyrýy múmkin.
      4. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan on segiz jasqa deйingi adamdar osy baptyń erejelerine sáйkes ózderi jasaǵan mámileler boйynsha derbes jaýapty bolady jáne ózderiniń áreketterimen keltirilgen zııan úshin Qazaqstan Respýblıkasy 
Azamattyq kodeksiniń erejelerine sáйkes jaýapty bolady.
      5. Derbes zańdy tulǵa retinde jumys isteйtin Jasóspirimder úйinde áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan on segiz jasqa deйingi adamdar mámilelerdi osy mekeme ákimshiliginiń kelisimimen jasaйdy.
      Eskertý. 28-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      29-bap. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan
               on segiz jasqa deйingi adamdardyń bankterge
               salymdar salý jáne salymdarǵa bılik etý quqyǵy

      1. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan on segiz jasqa deйingi adamdar bankterge salymdar salýǵa jáne ózderi salǵan salymdarǵa óz betinshe bılik etýge quqyly.
      2. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan on segiz jasqa deйingi adamdar ózderiniń atyna basqa bireý salǵan salymdarǵa óz betinshe bılik etedi.

      30-bap. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan
              adamdardyń quqyqtary men mindetteri

      Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan adamdardyń quqyqtary men mindetteri balalar aýyly, balalar úйi jáne jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternat pen tárbıelenýshi (túlek) arasynda jasalǵan Jasóspirimder úйinde baǵyp-kútý týraly shart negizinde aйqyndalady. Osy shart bilim berý salasyndaǵy ýákiletti organ bekitetin úlgi shart negizinde jasalady.
      Derbes zańdy tulǵa retinde jumys isteйtin Jasóspirimder úйinde áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan adamdardyń quqyqtary men mindetteri Jasóspirimder úйi men tárbıelenýshi (túlek) arasynda jasalǵan osy mekemede baǵyp-kútý týraly shart negizinde aйqyndalady.
      Eskertý. 30-bap jańa redaktsııada - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      31-bap. Jasóspirimder úйinde baǵyp-kútý týraly shartty
              toqtatý

      1. Jasóspirimder úйinde baǵyp-kútý týraly shart onda kózdelgen negizderden basqa:
      1) jıyrma úsh jasqa jetkende;
      2) áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan adamnyń shartty toqtatý týraly tilek bildirýimen;
      3) Jasóspirimder úйiniń tárbıelenýshisi (túlegi) Jasóspirimder úйiniń tártibin birneshe ret buzǵan, alkogolьdi, esirtkilerdi, basqa da eseńgiretetin zattardy paйdalaný, nápsiqumarlyq sıpattaǵy ádepsiz is-áreketterdi jasaý faktileri anyqtalǵan jaǵdaйlarda qorǵanshy jáne qamqorshy organnyń, balalar aýyly, balalar úйi jáne jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternat ákimshiliginiń sheshimimen;
      3-1) Jasóspirimder úйiniń tárbıelenýshisi (túlegi) Jasóspirimder úйiniń tártibin birneshe ret buzǵan, alkogolьdi, esirtkilerdi, basqa da eseńgiretetin zattardy paйdalaný, nápsiqumarlyq sıpattaǵy ádepsiz is-áreketterdi jasaý faktileri anyqtalǵan jaǵdaйlarda derbes zańdy tulǵa retinde jumys isteйtin Jasóspirimder úйi ákimshiliginiń sheshimimen;
      4) Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasynda kózdelgen ózge de jaǵdaйlarda toqtatylady.
      2. Jasóspirimder úйinde baǵyp-kútý týraly shartty toqtatý áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan adamnyń Jasóspirimder úйi jataqhanasyndaǵy orynǵa quqyǵyn toqtatady.
      Eskertý. 31-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      32-bap. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan
              adamnyń zııan keltirgeni úshin jaýaptylyǵy

      1. Áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan on segiz jasqa deйingi adamdar ózderi keltirgen zııan úshin jalpy negizder boйynsha derbes jaýapty bolady. 
      2. Eger áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan on alty jastan on segiz jasqa deйingi, qamqorlyqty qajet etetin adamdar zańǵa oraй óziniń qamqorshysy bolyp tabylatyn balalar aýylynda, balalar úйinde, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternatta turyp jatsa, onda balalar aýylynyń, balalar úйiniń, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternattyń ákimshiligi, eger zııan onyń kinásinen bolmaǵanyn dáleldeй almasa, zııandy tolyǵymen nemese onyń jetispeйtin bóligin óteýge mindetti. 
      3. Balalar aýyly, balalar úйi, jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternat ákimshiliginiń zııandy óteý jónindegi mindeti zalal keltirýshiniń kámelettik jasqa tolýyna qaraй ne onyń kámelettik jasqa tolǵanǵa deйin zııandy óteý úshin jetkilikti múlki nemese ózge de tabys kózderi paйda bolsa, ne ol kámelettik jasqa tolǵanǵa deйin áreket qabilettiligine ıe bolsa, toqtatylady.
      Eskertý. 32-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

5-taraý. BALALAR AÝYLDARY MEN JASÓSPIRIMDER
YЙLERINIŃ TÁRBIELENÝShI-BALALARYNA ARNALǴAN
MEMLEKETTIK KEPILDIKTER

      33-bap. Tárbıelenýshi-balalarǵa arnalǵan memlekettik
              kepildikter

      Tárbıelenýshi-balalarǵa arnalǵan memlekettik kepildikter: 
      1) tárbıelenýshi-balalardyń dene bitimi jaǵynan, sanatkerlik, rýhanı jáne ımandylyq turǵydan damýyna járdemdesý, olardyń boйyna patrıotızm men azamattyqty sińirý úshin quqyqtyq, ekonomıkalyq jáne uйymdastyrýshylyq jaǵdaйlar jasaýdy; 
      2) kásibı baǵdar júйesin qurýdy, bastapqy kásibı daıarlyqty qamtamasyz etýdi jáne jumysqa ornalasýǵa járdemdesýdi; 
      3) balalardyń bilim alý, sondaй-aq qyzmeti balalardyń dem alýyna jáne olardy saýyqtyrýǵa baǵyttalǵan mekemeler jelisin saqtaý jáne damytý arqyly olardyń demalý jáne saýyǵý quqyqtaryn qamtamasyz etýdi; 
      4) mádenıet, dene tárbıesi men sport salasynda balalar múddeleri úshin memlekettik saıasatty qalyptastyrý men iske asyrýdy; 
      5) eger balalar aýylyna, balalar úйine nemese jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan mektep-ınternatqa jiberilgenge deйin turyp kelgen turǵyn úйlerin olarǵa qaйtaryp berý múmkin bolmasa, azamattardyń osy sanaty úshin kózdelgen tártippen turǵyn úй berýdi;
      6) múddeli mınıstrliktermen, vedomstvolarmen jáne uйymdarmen birlese otyryp balalardy saýyqtyrý, dene tárbıesi men gıgıenalyq tárbıe jóninde sharalar ótkizý, balalar aýyldarynyń uйymdastyrý-quqyqtyq nysanyna qaramastan balalar aýyldaryndaǵy balalardyń densaýlyq jaǵdaйlaryna baqylaý jasaý isin júzege asyrýdy qamtıdy.
      Eskertý. 33-bapqa ózgeris engizildi - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      34-bap. Otbasylyq úlgidegi balalar aýyldary men
              jasóspirimder úйlerin damytýdaǵy
              memlekettik organdardyń róli

      Qorǵanshy jáne qamqorshy organdar otbasylyq úlgidegi balalar aýyldary men jasóspirimder úйlerine tárbıelenýshi-balalardyń bilim alýyna jáne olardy tárbıeleýde, emdeý-profılaktıkalyq jáne psıhologııalyq-dıagnostıkalyq jumysta ádistemelik kómek kórsetýge, sondaй-aq olardyń baǵyp-kútilýi, tárbıelenýi men bilim alýy jaǵdaйlaryna baqylaý jasaýdy júzege asyrýǵa, tárbıeshi-analarǵa psıhologııalyq-medıtsınalyq-pedagogıkalyq máseleler boйynsha konsýlьtatsııalar berýge mindetti.

      35-bap. Tárbıelenýshi-balalar quqyqtarynyń kepildikterin
              qamtamasyz etý jónindegi sharalardy qarjylandyrý

      1. Tárbıelenýshi-balalardy áleýmettik qorǵaýdyń kepildikterin qamtamasyz etý jónindegi sharalardy júzege asyrýǵa arnalǵan shyǵystar quryltaйshylar qarajaty jáne zańmen tyйym salynbaǵan ózge de kózder esebinen júrgiziledi.
      2. Bir tárbıelenýshini tamaqpen, kıimmen, aıaq kıimmen, jumsaq jabdyqtarmen qamtamasyz etý normalary Qazaqstan Respýblıkasynyń 
zańdaryna sáйkes belgilenedi.

      36-bap. Memlekettik mekemelerdegi tárbıelenýshi-balalar
              quqyqtarynyń kepildikterin qamtamasyz etý
              jónindegi sharalardy qarjylandyrý

      1. Alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi).
      2. Tárbıelenýshiler memlekettik bıýdjet esebinen ustalatyn balalar aýyldarynda (balalar úйlerinde) bolǵan kezderinde olarǵa tolyq memlekettik qamtamasyz etý kepildigi beriledi.
      3. Jasóspirimder úйlerinde áleýmettik beйimdelýden ótip jatqan adamdarǵa kúndizgi oqý nysanynda joǵary, orta bilimnen keйingi nemese orta (tehnıkalyq jáne kásiptik) bilim alýy kezeńinde tolyq memlekettik qamtamasyz etý kepildigi beriledi.
      Eskertý. 36-bapqa ózgerister engizildi - QR 2007.07.27 
N 320 (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz), 2011.12.26 N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi); 03.07.2013 № 124-V (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

      37-bap. Qazaqstan Respýblıkasynyń otbasy úlgisindegi
               balalar aýyly jáne jasóspirimder úйleri týraly
               zańnamasyn buzǵany úshin jaýaptylyq

      Qazaqstan Respýblıkasynyń otbasy úlgisindegi balalar aýyly jáne jasóspirimder úйleri týraly zańnamasyn buzý Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda belgilengen jaýaptylyqqa ákep soǵady.
      Eskertý. Zań 37-bappen tolyqtyryldy - QR 2011.12.26 
N 517-IV  (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      Qazaqstan Respýblıkasynyń
      Prezıdenti

 

 

 
© 2008 Павлодарский технологический колледж