Basty bet

Qazaqstan respýblıkasynyń jastar saıasaty týraly Zańy PDF Print E-mail

Osy Zań Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasatyn qalyptastyrý men iske asyrýdyń quqyqtyq negizderin anyqtaйdy.

1-taraý. Jalpy erejeler

      1-bap. Osy Zańda paйdalanylatyn negizgi uǵymdar

      Osy Zańda mynadaй negizgi uǵymdar paйdalanylady:
      1) jastar - Qazaqstan Respýblıkasynyń on tórt jastan jıyrma toǵyz jasqa deйingi azamattary;
      2) jas otbasy - erli-zaйyptylardyń ekeýi de jıyrma toǵyz jasqa tolmaǵan otbasy ne jıyrma toǵyz jasqa tolmaǵan ata-ananyń bireýi, sonyń ishinde ajyrasqan, tul qalǵan erkek (jesir áйel) balalardy (balany) tárbıeleйtin tolyq emes otbasy;
      3) memlekettik jastar saıasaty - memleket júzege asyratyn jáne jastardy qoldaýǵa baǵyttalǵan áleýmettik-ekonomıkalyq, saıası, uйymdastyrýshylyq jáne quqyqtyq sharalar júйesi;
      4) jastarǵa arnalǵan áleýmettik ınfraqurylym - jastar  tirshiligin qamtamasyz etý úshin qajetti obъektiler (úйler, qurylystar, ǵımarattar), sondaй-aq jastardyń densaýlyǵyn saqtaý, olarǵa bilim berý, olardy tárbıeleý, áleýmettik beйimdeý, dene tárbıesi, rýhanı jáne ımandylyq jaǵynan damytý, jumyspen qamtylýyn qamtamasyz etý jónindegi qyzmetti júzege asyratyn uйymdar júйesi;
      5) jastarǵa arnalǵan áleýmettik qyzmetter - jastarǵa medıtsınalyq, psıhologııalyq-pedagogıkalyq, quqyqtyq qyzmetter men materıaldyq kómek kórsetý, olardyń áleýmettik beйimdelýine jáne ońalýyna járdemdesý jónindegi ic-sharalardy júzege asyratyn kommertsııalyq emes uйymdar;
      6) jastar uйymy - negizgi maqsaty áleýmettik, mádenı, bilim berý mindetterin jáne jastardyń quqyqtaryn, zańdy múddelerin qorǵaýǵa baǵyttalǵan ózge de mindetterdi sheshý, rýhanı jáne ózge de qajettilikterin qanaǵattandyrý bolyp tabylatyn, músheleri (qatysýshylary) jastar ókilderi bolyp tabylatyn zańdy tulǵalar qaýymdastyǵy (odaǵy)qor, sondaй-aq qoǵamdyq birlestik nysanynda qurylǵan kommertsııalyq emes, memlekettik emes uйym;
      7) jastar saıasaty máseleleri jónindegi ýákiletti organ (budan ári - ýákiletti organ) - berilgen ókilettikter sheginde memlekettik jastar saıasatyn úйlestirýdi jáne iske asyrýdy júzege asyratyn ortalyq atqarýshy organ.

      2-bap. Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik jastar 
              saıasaty týraly zańdary

      1. Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik jastar saıasaty týraly zańdary Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasynanegizdeledi jáne osy Zań men Qazaqstan Respýblıkasynyń ózge de normatıvtik quqyqtyq aktilerinen turady.
      2. Eger Qazaqstan Respýblıkasy bekitken halyqaralyq shartta osy Zańdaǵydan ózgeshe erejeler belgilense, onda halyqaralyq sharttyń erejeleri qoldanylady.

      3-bap. Memlekettik jastar saıasatynyń maqsattary, 
              mindetteri jáne prıntsıpteri

      1. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasaty jastardyń rýhanı, mádenı, bilim alýy, kásibı qalyptasýy men dene tárbıesin damytýy úshin áleýmettik-ekonomıkalyq, quqyqtyq, uйymdastyrýshylyq jaǵdaйlar men kepildikter jasaý, búkil qoǵam múddesi úshin olardyń shyǵarmashylyq áleýetin ashý maqsatynda júzege asyrylady.
      2. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasatynyń mindetteri:
      1) jastardyń quqyqtary men zańdy múddelerin qorǵaý;
      2) jastarǵa kómek berý jáne áleýmettik qyzmetter kórsetý;
      3) jastardyń áleýmettik mańyzdy bastamalaryn iske asyrý bolyp tabylady.
      3. Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik jastar saıasaty: 
      1) erekshe áleýmettik-demografııalyq top retinde jastardyń múddeleri men qajettilikterin taný;
      2) Qazaqstan Respýblıkasynyń tarıhı jáne mádenı qundylyqtarynyń basymdylyǵy;
      3) tán saýlyǵyn saqtaý jáne nyǵaйtý;
      4) adamgershilik jáne rýhanı damý;
      5) qazaqstandyq patrıotızmdi qalyptastyrý;
      6) azamattyqty qalyptastyrý;
      7) jastardyń quqyqtary men bostandyqtaryn iske asyrý;
      8) jastardyń problemalaryn sheshýdegi júйelilik pen keshendilik;
      9) memlekettik jastar saıasatyn qalyptastyrý men iske acyrýǵa jastardyń tikeleй qatysýy prıntsıpterine negizdeledi.

      4-bap. Qazaqstan Respýblıkasy memlekettik organdarynyń 
              memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý jónindegi 
              quzyreti

      1. Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti:
      1) memlekettik jastar saıasatyn ázirleйdi;
      2) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi);
      3) ýákiletti organnyń fýnktsııalaryn, ókilettigi men qurylymyn bekitedi;
      4) memlekettik jastar saıasaty salasynda normatıvtik quqyqtyq aktilerdi qabyldaйdy;
      5) memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý jónindegi konsýlьtatsııalyq-keńesshi organyn qurady;
      6) ózine Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasymen, zańdarymen jáne Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń aktilerimen júktelgen ózge de fýnktsııalardy oryndaйdy.
      2. Ýákiletti organ:
      1) memlekettik jastar saıasatyn iske asyrady;
      2) Qazaqstan Respýblıkasynyń ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdarynyń memlekettik jastar saıasaty salasyndaǵy qyzmetin úйlestiredi;
      3) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi);
      4) memlekettik jastar saıasaty salasyndaǵy normatıvtik quqyqtyq aktilerdi ázirleйdi;
      5) óz quzyreti sheginde memlekettik jastar saıasaty salasynda halyqaralyq yntymaqtastyqty júzege asyrady;
      6) memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý jónindegi qyzmetti aqparattyq jáne ǵylymı qamtamasyz etýdi uйymdastyrady;
      7) alynyp tastaldy - QR 13.01.2014 № 159-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi);
      8) osy Zańda, Qazaqstan Respýblıkasynyń ózge de zańdarynda, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń jáne Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń aktilerinde kózdelgen ózge de ókilettikterdi júzege asyrady.
      3. Ózge ortalyq atqarýshy organdar óz quzyreti sheginde: 
      1) memlekettik jastar saıasatyn iske asyrýdy qamtamasyz etedi;
      2) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi);
      3) memlekettik jastar saıasaty salasyndaǵy normatıvtik quqyqtyq aktilerdi ázirleйdi;
      4) osy Zańda, Qazaqstan Respýblıkasynyń ózge de zańdarynda, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń jáne Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń aktilerinde kózdelgen ózge de ókilettikterdi júzege asyrady.
      4. Jergilikti ókildi atqarýshy organdar óz quzyreti sheginde:
      1) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi);
      2) jergilikti atqarýshy organdar men uйymdar basshylarynyń memlekettik jastar saıasatyn iske asyrýdyń jaй-kúйi týraly esepterin tyńdaйdy;
      3) Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasyna sáйkes azamattardyń quqyqtary men zańdy múddelerin qamtamasyz etý jónindegi ózge de ókilettikterdi júzege asyrady.
      5. Jergilikti atqarýshy organdar óz quzyreti sheginde: 
      1) óńirlerde memlekettik jastar saıasatyn iske asyrýdy qamtamasyz etedi;
      2) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi);
      3) óńirlerde memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý jónindegi konsýlьtatsııalyq-keńesshi organdaryn qurady jáne olardyń qyzmetin qamtamasyz etedi;
      4) jergilikti memlekettik basqarý múddesinde Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasymen jergilikti atqarýshy organdarǵa júkteletin ózge de ókilettikterdi júzege asyrady.
      Eskertý. 4-bapqa ózgerister engizildi - QR 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 bastap qoldanysqa engiziledi); 03.07.2013№ 124-V (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi); 13.01.2014 № 159-V(alǵashqy resmı jarııalanǵan kúninen keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

2-taraý. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar 
saıasatynyń negizgi baǵyttary

      5-bap. Memlekettik jastar saıasatynyń negizgi baǵyttary

      Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasatynyń negizgi baǵyttary:
      1) jastardyń quqyqtary men bostandyqtaryn saqtaýdy qamtamasyz etý;
      2) jastar eńbegi men olardyń jumyspen qamtylýy salasyndaǵy kepildikterdi qamtamasyz etý;
      3) jastardyń kásipkerlik qyzmetine járdemdesý;
      4) jas otbasylaryn memlekettik qoldaý;
      5) jastardyń tegin negizgi orta, jalpy orta bilim alýyna konsýlьtatsııalyq quqyǵyn iske asyrý úshin jaǵdaй jasaýdy qamtamasyz etý;
      6) jastardy tárbıeleý jáne olarǵa jan-jaqty bilim berý úshin jaǵdaй jasaýdy qamtamasyz etý;
      7) balalar úйleriniń múgedek jáne tárbıelenýshi jastarynyń quqyqtary men áleýmettik qorǵalý kepildikterin qamtamasyz etý;
      8) jastardyń patrıottyq jáne azamattyq turǵyda qalyptasýy úshin jaǵdaй jasaýdy qamtamasyz etý;
      9) jastardyń boйynda ulttyq mádenıet pen tildi damytý úshin jaǵdaй jasaýdy qamtamasyz etý;
      10) jastardyń densaýlyǵyn saqtaýdy qamtamasyz etý, olardyń salaýatty ómir saltyn qalyptastyrý;
      11) áleýmettik qoldaýǵa muqtaj jastarǵa áleýmettik kómekti qamtamasyz etý;
      12) jastardyń mádenı bos ýaqyty men demalysy úshin jaǵdaй jasaýdy qamtamasyz etý;
      13) talantty jastardy memlekettik qoldaý;
      14) jastar saıasatyn júzege asyrý jónindegi ýákiletti memlekettik organdardyń kommertsııalyq emes jastar uйymdarymen yntymaqtastyǵy;
      15) jastardyń halyqaralyq yntymaqtastyǵyna járdemdesý bolyp tabylady. 
      Eskertý. 5-bapqa ózgertý engizildi - QR 2007.07.27 № 320 (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz) Zańymen.

      6-bap. Jastardyń áleýmettik quqyqtary

      Qazaqstan Respýblıkasynda jastardyń:
      1) Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryna sáйkes memlekettik medıtsınalyq mekemelerde tegin medıtsınalyq qyzmet kórsetilýine;
      2) Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryna sáйkes memlekettik oqý oryndarynda tegin negizgi orta, jalpy orta bilim alýǵa, sondaй-aq memlekettik bilim berý tapsyrysy negizinde tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keйingi, joǵary bilim alýǵa;
      3) jergilikti memlekettik basqarý organdarynyń sheshimi boйynsha jeńildikti jaǵdaйlarda memlekettik sporttyq-saýyqtyrý jáne mádenı-aǵartý uйymdaryna barýǵa;
      4) jergilikti ókildi organdardyń sheshimi boйynsha bilim berý uйymdarynyń kúndizgi oqý nysanynda oqıtyndar men tárbıelenýshiler úshin qoǵamdyq kólikte (taksıden basqa) jeńildikpen júrýge;
      RQAO-nyń eskertpesi!
      5) tarmaqsha 2005.01.01 bastap qoldanysqa engiziledi.
      5) Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryna sáйkes, jastar arasynan orta bilimnen keйingi jáne joǵary bilim berý uйymdarynda memlekettik bilim berý tapsyrysy negizinde oqıtyndar úshin qalaaralyq temir jol jáne avtomobılь kóliginde (taksıden basqa) qysqy jáne jazǵy kanıkýldar kezeńinde jeńildikpen júrýge;
      6) quqyqtyq, psıhologııalyq, pedagogıkalyq máseleler, sondaй-aq otbasylyq jáne jynystyq tárbıe máseleleri boйynsha konsýlьtatsııalar túrinde áleýmettik qyzmet kórsetýlerdi; múgedekterdi, áskerı qyzmetten bosatylǵan áskerı qyzmetshilerdi, bas bostandyǵynan aйyrý oryndarynan bosatylǵan, arnaýly bilim berý uйymdarynan jáne erekshe rejımde ustaйtyn bilim berý uйymdarynan oralǵan adamdardy, nashaqorlyq, ýytqumarlyq, maskúnemdik dertinen emdelýden ótken adamdardy, adamnyń ımmýnıtet tapshylyǵy vırýsyn juqtyrǵan jáne JQTB-men aýyratyn adamdardy ońaltý jónindegi qyzmet kórsetýlerdi tutynýǵa;
      7) Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryna sáйkes memlekettik ataýly áleýmettik kómek alýǵa;
      8) bilim berý uйymdarynda memlekettik bilim granty boйynsha oqıtyndar úshin Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryndabelgilengen mólsherde jáne tártippen aй saйynǵy memlekettik stıpendııa alýǵa;
      9) oqıtyndardyń joǵary oqý oryndarynda oqý kezeńinde Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda belgilengen tártippen kásibı bilim aqysyn tóleý úshin jáne tamaqqa, turýǵa jáne oqý ádebıetin satyp alýǵa jumsalatyn shyǵyndardy ishinara óteýge bilim berý grantyn alýǵa áleýmettik quqyqtary bar;
      10) aýyl jastary arasynan shyqqan azamattar úshin tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keйingi jáne joǵary bilim beretin kásiptik oqý baǵdarlamalaryn iske asyratyn bilim berý uйymdaryna aýyldyń áleýmettik-ekonomıkalyq damýyn aйqyndaйtyn mamandyqtar boйynsha oqýǵa túsken kezde Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti aйqyndaйtyn mólsherde qabyldaý kvotasy kózdeledi. 
      Eskertý. 6-bapqa ózgerister engizildi - QR 2007.07.27 № 320 (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz), 2010.11.23 № 354-IV (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen; 03.07.2013 № 121-V (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi) Konstıtýtsııalyq zańymen.

      7-bap. Jastardyń saıası quqyqtary men bostandyqtary

      Qazaqstan Respýblıkasynyń jastary Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasynda jáne basqa da zań aktilerinde kózdelgen barlyq saıası quqyqtarǵa jáne bostandyqtarǵa ıe bolady.

      8-bap. Jastardyń eńbek jáne jumyspen qamtý salasyndaǵy 
              kepildikteri, olardyń turǵyn úй problemalaryn 
              sheshýge járdemdesý

      1. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasaty eńbek jáne jumyspen qamtý salasynda:
      1) jastarǵa arnalǵan qoǵamdyq jumystardy damytý;
      2) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi);
      3) jastarǵa arnalǵan jumys oryndaryn quratyn sharýashylyq sýbъektileriniń qyzmetin uйymdastyrýshylyq jaǵynan qoldaý;
      4) Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek týraly zańdaryna sáйkes jastardyń eńbek birlestikterin qurý jáne qyzmetin uйymdastyrý, sonyń ishinde oqý oryndarynyń bazasynda qurý jáne qyzmetin uйymdastyrý arqyly júzege asyrylady.
      2. Qazaqstan Respýblıkasynyń jastaryna: 
      1) jumysqa ornalasýǵa, kásibı daıarlanýǵa, biliktiligin arttyrýǵa járdemdesýge;
      2) memlekettik uйymdarda nemese jarǵylyq kapıtalynda memlekettiń úlesi elý protsentten asatyn uйymdarda jumys ornyn berýge járdemdesýge;
      3) múgedek jas adamdar úshin joǵary oqý oryndarynda oqý, qaйta daıarlaý jáne taǵylymdamadan ótý baǵdarlamalaryna, sonyń ishinde dıstantsııalyq oqytý arqyly qol jetkizýin qamtamasyz etýde járdemdesýge kepildikter beriledi.
      3. Jastardyń turǵyn úй problemalaryn sheshý Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryna sáйkes júzege asyrylady.
      Eskertý. 8-bapqa ózgeris engizildi - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi).

      9-bap. Jastar júzege asyratyn kásipkerlik qyzmetti 
              memlekettik qoldaý

      1. Jastar júzege asyratyn kásipkerlik qyzmetke baйlanysty qatynastar Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarymen jáne osy Zańmen retteledi.
      2. Qazaqstan Respýblıkasy jastardyń kásipkerlik qyzmetin áleýmettik-ekonomıkalyq, uйymdastyrýshylyq jáne quqyqtyq qoldaý jónindegi sharalar júйesin belgileйdi.
      3. Qazaqstan Respýblıkasynyń aýmaǵynda kásipkerlik qyzmetti júzege asyratyn jáne jastar saıasaty salasyndaǵy memlekettik qoldaýdy paйdalanatyn tulǵalarǵa:
      1) zańdy tulǵa qurmaй-aq kásipkerlik qyzmetpen aйnalysatyn jastar;
      2) jastar uйymdastyrǵan sharýa nemese fermer qojalyqtary;
      3) qyzmetkerleriniń jalpy sanynyń keminde jetpis protsentin ózderiniń quryltaйshylary bolyp tabylatyn jastar quraйtyn uйymdar jatady.
      4. Jastardyń kásipkerlik qyzmetin memlekettik qoldaý: 
      1) tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keйingi, joǵary, joǵary oqý ornynan keйingi jáne qosymsha bilim berýdiń kásiptik oqý baǵdarlamalaryn iske asyratyn oqý oryndarynyń oqý-óndiristik bazasynda jastardyń kásipkerlik qyzmetin uйymdastyrýǵa Qazaqstan Respýblıkasynyń ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdarynyń járdemdesýi;
      2) jastar arasyndaǵy halyqtyń áleýmettik jaǵynan qorǵalmaǵan toptaryn kásipkerlik qyzmetke tartý;
      3) jastarǵa kásipkerlik qyzmet negizderin oqytý, shart negizinde oqý oryndary men jumys berýshiler arasyndaǵy yntymaqtastyqty damytý;
      4) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi);
      5) belgili bir jumystardy (qyzmet kórsetýlerdi) oryndaýǵa kelisimder jasasý maqsatynda memlekettik organdardyń osy baptyń 3-tarmaǵynda atalǵan tulǵalarmen yntymaqtastyǵy arqyly júzege asyrylady.
      5. Memleket jastardyń ónerkásip pen aýyl sharýashylyǵynyń, ǵylym men tehnıkanyń, mádenıet pen ónerdiń, bilim berýdiń, densaýlyq saqtaýdyń túrli salalarynda jumyspen qamtylýyn qamtamasyz etýge, sondaй-aq halyqqa áleýmettik qyzmet kórsetýge járdemdesetin kásipkerlerdi kótermeleйdi. 
      Eskertý. 9-bapqa ózgerister engizildi - QR 2007.07.27 № 320 (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz), 2011.03.24 № 420-IV (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi); 03.07.2013 № 124-V (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

      10-bap. Jas otbasylardy memlekettik qoldaý

      1. Áleýmettik-ekonomıkalyq problemalardy sheshýde materıaldyq jáne ózge de kómek kórsetýge, tıisti bilim berý, medıtsınalyq, quqyqtyq, psıhologııalyq-pedagogıkalyq, aqparattyq, konsýlьtatsııalyq jáne basqa da qyzmetter, onyń ishinde densaýlyq saqtaýdy, balalardy tárbıeleý men damytýdy, jastardy áleýmettik qorǵaýdy, beйimdeý men ońaltýdy qamtamasyz etý boйynsha qyzmetter kórsetýge baǵyttalǵan jas otbasylardy memlekettik qoldaý Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik josparlaý júйesiniń qujattaryna sáйkes júzege asyrylady.
      2. Jas otbasylaryn damytýǵa qolaйly jaǵdaйlar jasaý maqsatynda memlekettik qoldaý: 
      1) Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryna sáйkes jas otbasylaryna jeńildikti kredıtter berý;
      2) oqý ornynyń ákimshiligimen kelisim boйynsha bilim alýshylar bolyp tabylatyn jastar arasyndaǵy ata-analar úshin oqý sabaqtaryna erkin qatysýǵa, balanyń bir jarym jasqa tolýy kezeńine akademııalyq demalys alýǵa quqyq berý;
      3) otbasylyq ómirdiń problemalary, jas otbasylardyń psıhologııalyq-pedagogıkalyq, quqyqtyq jáne basqa da máseleleri boйynsha konsýlьtatsııa berý júйesin damytý;
      4) áleýmettik qyzmet kórsetýler, áleýmettik kómek usynatyn kommertsııalyq emes uйymdardyń júйesin damytý;
      5) balalar men jastardyń jazǵy demalysy men saýyqtyrylýyn uйymdastyrý júйesin saqtaý jáne damytý;
      6) Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda kózdelgen tártippen jas otbasylaryna joǵary oqý oryndary men orta bilimnen keйingi bilim berý uйymdarynda oqý kezeńinde bilim berý uйymynyń jataqhanasynda bólmelik úlgidegi turǵyn úй-jaй berý;
      7) memlekettik mektepke deйingi uйymdardyń júйesin damytý arqyly júzege asyrylady. 
      Eskertý. 10-bapqa ózgerister engizildi - QR 2007.07.27 № 320 (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz); 03.07.2013 № 124-V (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi) Zańdarymen.

      11-bap. Talantty jastardy memlekettik qoldaý

      1. Qoǵamnyń zııatkerlik jáne shyǵarmashylyq áleýetin saqtaý jáne damytý, Qazaqstan Respýblıkasynyń ǵylymı, mádenı dástúrleriniń sabaqtastyǵyn qamtamasyz etý maqsatynda jastardyń talantty jáne daryndy ókilderin qoldaý jáne olardyń jemisti qyzmeti úshin jaǵdaйlar jasaý jónindegi sharalar júйesi júzege asyrylady.
      2. Talantty jastardy memlekettik qoldaýdy Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik organdary kórsetedi jáne ol:
      1) Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda belgilengen tártippen talantty jastar úshin syйlyqaqylar, stıpendııalar belgileý, bilim berý granttaryn berý;
      2) ǵylymnyń, mádenıet pen ónerdiń asa kórnekti qaйratkerleriniń shyǵarmashylyq sheberhanalaryn, mektepteri men birlestikterin qurýǵa járdemdesý;
      3) orta bilim beretin uйymdarda sport sektsııalary men shyǵarmashylyq úйirmelerdiń qyzmetin uйymdastyrý;
      4) asa daryndy jáne talantty jastardy anyqtaý jónindegi ortalyqtardy qurý jáne damytý;
      5) jastardyń shyǵarmashylyq jetistikterin anyqtaý jáne taratý maqsatynda konkýrstar, kórmeler, festıvalьdar, baйqaýlar, kontsertter, sımpozıýmdar, oqýlar, konferentsııalar men semınarlar uйymdastyrý jáne ótkizý arqyly, halyqaralyq jastar almasýlaryn uйymdastyrý;
      6) daryndy jáne talantty jastardyń shetelderdiń bilim berý jáne ǵylymı-zertteý uйymdarynda oqytý, qaйta daıarlaý jáne taǵylymdamadan ótý baǵdarlamalaryna konkýrstyq negizde qol jetkizýin qamtamasyz etý;
      7) ǵylymı-mádenı jumysty júrgizý úshin jas ǵalymdarǵa, mádenıet, óner men bilim qaйratkerlerine jaǵdaйlar jasaý, jas ǵalymdardyń ázirlemelerin naqty qoldanysqa engizýge járdemdesý, sondaй-aq jastar arasynan shyqqan zııatkerlik kadr resýrstaryn saqtaý jáne damytý;
      8) sport mektepteriniń, klýbtarynyń jelisin damytý, sportta daryndy jas sportshylardy qoldaý, jastar arasynda sport jarystaryn ótkizý;
      9) talantty jastarǵa qoldaý kórsetetin jeke jáne zańdy tulǵalardy moralьdyq kótermeleý arqyly júzege asyrylady. 
      Eskertý. 11-bapqa ózgertý engizildi - QR 2007.07.27 № 320 (qoldanysqa engizilý tártibin 2-baptan qarańyz) Zańymen.

      12-bap. Jastardyń halyqaralyq yntymaqtastyǵyna 
               járdemdesý

      1. Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik organdary halyqaralyq jastar yntymaqtastyǵyna:
      1) halyqaralyq jastar almasýlary týraly kelisimderdi jasasý jáne iske asyrý, jastardy halyqaralyq baǵdarlamalar júйesine engizý;
      2) jastardyń halyqaralyq yntymaqtastyǵy salasynda halyqaralyq jastar almasýlarynyń uйymdastyrýshylary men qatysýshylaryna aqparatty alýǵa, qujattardy ázirleýge jáne áriptesterdi irikteýge kómek kórsetý jolymen járdem kórsetedi.
      2. Jastardyń halyqaralyq yntymaqtastyǵyna járdemdesý Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdary negizinde júzege asyrylady.

3-taraý. Memlekettik jastar saıasatyn qalyptastyrý 
jáne iske asyrý

      13-bap. Memlekettik jastar saıasatyn qarjymen 
               qamtamasyz etý

      1. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasaty:
      1) respýblıkalyq jáne jergilikti bıýdjetter qarajaty;
      2) jeke jáne zańdy tulǵalardyń erikti múliktik jarnalary;
      3) Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda tyйym salynbaǵan ózge de kózder esebinen qarjylandyrylady.
      2. Respýblıkalyq jáne jergilikti bıýdjetterde memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý úshin jyl saйyn qarajat kózdeledi.
      Qarjy qarajatynyń eseptik kólemi Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasyna sáйkes memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý úshin qajetti materıaldyq jáne qarjylyq resýrstar esepke alyna otyryp aйqyndalady.
      3. Memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý sheńberindegi is-sharalardy qarjylandyrý Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryndabelgilengen tártippen memlekettik áleýmettik tapsyrys nysanynda júzege asyrylýy múmkin.
      Eskertý. 13-bapqa ózgeris engizildi - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi).

      14-bap. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik 
               jastar saıasatyn qalyptastyrýǵa jáne iske 
               asyrýǵa jastardyń qatysýy

      1. Jastar Qazaqstan Respýblıkasynda memlekettik jastar saıasatyn qalyptastyrýǵa jáne júrgizýge qoǵamdyq jaǵynan mańyzdy bastamalardy iske asyrý, ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdarǵa ótinish jasaý, jastar uйymdarynyń atalǵan organdarmen ózara is-qımyl jasaýy arqyly, sondaй-aq Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda tyйym salynbaǵan ózge de nysandarda qatysady.
      2. Memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý jóninde jastardyń, jastar uйymdarynyń memlekettik organdarǵa engizetin usynystaryn memlekettik organdar óz ókilettikterine sáйkes jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda aйqyndalǵan tártippen qaraйdy. 
      Eger atalǵan usynystardy qaraý úshin qarjy qarajatynyń esebi, aqparat jınaý, qujattardyń jobalaryn ázirleý qajet bolǵan jaǵdaйda memlekettik organdar aqparattyq kómekti júzege asyrady jáne atalǵan usynystardy engizgen jastar men jastar uйymdarynyń ýákiletti ókilderimen konsýlьtatsııalar júrgizedi.
      3. Memlekettik organdar Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasatyn qalyptastyrý jáne iske asyrý salasynda konsýlьtatsııalar men is-qımyldardy úйlestirý úshin jastar uйymdaryn olardyń kelisimimen tartýǵa quqyly. 
      Memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý jónindegi is-sharalardy júzege asyrý sheńberinde jastar uйymdary memlekettik organdarmen yntymaqtasýǵa, al olardyń ýákiletti ókilderi memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý jónindegi konsýlьtatsııalyq-keńesshi organdardyń quramyna kirýge quqyly.
      4. Jastardy memlekettik jastar saıasatyn qalyptastyrýǵa jáne iske asyrýǵa tartý maqsatynda ýákiletti organ Qazaqstan Respýblıkasynyń jastar uйymdarymen birlese otyryp, eki jylda keminde bir ret jalpy respýblıkalyq Qazaqstan jastary forýmyn - Qazaqstan Respýblıkasynyń jastary men jastar uйymdarynyń ýákiletti ókilderiniń forýmyn shaqyrady. 
      Jalpy respýblıkalyq Qazaqstan jastary forýmyn ótkizý tártibi, ókildik normalary ýákiletti organ men Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń janyndaǵy memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý jónindegi konsýlьtatsııalyq-keńesshi organynyń usynýy boйynsha Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti bekitetin jalpy respýblıkalyq Qazaqstan jastary forýmy týraly erejemenbelgilenedi.
      5. Jalpy respýblıkalyq Qazaqstan jastary forýmy óz quzyreti sheginde jastarǵa úndeý qabyldaй alady, Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik jastar saıasatyn qalyptastyrý jáne iske asyrý týraly usynymdar ázirleй alady.
      Eskertý. 14-bapqa ózgeris engizildi - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi).

      15-bap. Jastarǵa arnalǵan áleýmettik qyzmetter

      1. Qazaqstan Respýblıkasynda jastardy áleýmettik qoldaý maqsatynda áleýmettik qyzmetter jumys atqarady.
      2. Áleýmettik qyzmetter jumysynyń baǵyttary: 
      1) psıhologııalyq-pedagogıkalyq, medıtsınalyq-áleýmettik, zańdyq kómekti júzege asyrý jáne kámeletke tolmaǵandar men basqa da jastar ókilderine konsýlьtatsııalar berý;
      2) ózderiniń tánı kemistikterine baйlanysty erekshe qolaйsyz jaǵdaйlarda qalǵan adamdarǵa áleýmettik kómek;
      3) jas otbasylaryna áleýmettik kómek;
      4) eńbek jáne oqý ujymdarynda jastardy quqyqtyq qorǵaý;
      5) minez-qulqy devıantty kámeletke tolmaǵandarǵa, qadaǵalaýsyz jáne panasyz qalǵan kámeletke tolmaǵan azamattarǵa áleýmettik kómek;
      6) jastar arasyndaǵy bas bostandyǵynan aйyrý oryndarynan bosatylǵan, sondaй-aq arnaýly bilim berý uйymdarynan jáne erekshe rejımde ustaйtyn bilim berý uйymdarynan oralǵan adamdardy, nashaqorlyqtan, ýytqumarlyqtan, maskúnemdikten emdeýden ótken adamdardy, adamnyń ımmýnıtet tapshylyǵy vırýsyn juqtyrǵan jáne JQTB-men aýyratyn adamdardy áleýmettik qalpyna keltirý (ońaltý);
      7) quqyqtyq nasıhat, jastardyń jumysqa ornalasý, bilim berý jáne kásiptik daıarlaý, bos ýaqytyn ótkizý, týrızm jáne sport salalaryndaǵy quqyqtaryn iske asyrý múmkindigi týraly olardy habardar etý;
      8) jastardyń turǵylyqty jeri boйynsha bos ýaqytyn mazmundy ótkizýin uйymdastyrý, sonyń ishinde jasóspirimder men jastardyń aýla klýbtaryn ashý men qoldaý jáne jastarǵa kómek kórsetý jónindegi basqa da fýnktsııalar;
      9) jastardyń jumysqa ornalasýyna jáne jumyspen qamtylýyna járdemdesý bolyp tabylady.
      3. Jastarǵa arnalǵan áleýmettik qyzmetter jumystaryn qarjylandyrý memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý úshin kózdelgen memlekettik bıýdjet qarajatynyń, sondaй-aq Qazaqstan Respýblıkasynyń  zańdarynda tyйym salynbaǵan ózge de kózderdiń esebinen júzege asyrylady.
      4. Áleýmettik qyzmetterdiń jastarǵa arnap memlekettik bıýdjet qarajaty esebinen qarjylandyrylatyn qyzmeti sheńberinde kórsetetin áleýmettik qyzmet kópcetýlepi tegin usynylady.
      Eskertý. 15-bapqa ózgertý engizildi - QR 2010.11.23 № 354-IV (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi) Zańymen.

      16-bap. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar 
               saıasatyn aqparattyq qamtamasyz etý jáne ǵylymı 
               negizdeý

      1. Memlekettik organdar Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasatyn aqparattyq qamtamasyz etý, densaýlyǵyn saqtaýǵa, bilim alýǵa, áleýmettik qyzmetke, kásiptik baǵdar alýǵa, jumysqa ornalasýǵa, demalýǵa, áleýmettik ońalýǵa, jas otbasylaryn qoldaýǵa quqyqtaryn iske asyrý múmkindikteri týraly, jastar uйymdarymen yntymaqtastyq nysandary jáne Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasaty salasyndaǵy basqa da quqyqtardy iske asyrý týraly jastardy habardar etý jónindegi qyzmetti júzege asyrady. 
      Bul maqsatta jastarǵa arnalǵan aqparattyq júйelerdi, aqparat ortalyqtaryn qurý arqyly jastarǵa aqparattyq qyzmet kórsetýdi keńeйtý úshin jaǵdaйlar qamtamasyz etiledi, buqaralyq aqparat quraldarynyń ókilderimen yntymaqtastyq júzege asyrylady. 
      Memlekettik organdar jastardy, jastar uйymdaryn memlekettik jastar saıasatyn iske asyrý jónindegi josparlanatyn jáne júzege asyrylatyn is-sharalar týraly buqaralyq aqparat quraldary arqyly habardar etýge mindetti.
      2. Memlekettik organdar óz quzyretine sáйkes Qazaqstan Pespýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasatynyń problemalary boйynsha ǵylymı zertteýler uйymdastyrady. Kórsetilgen zertteýler uzaq merzimdik negizde júzege asyrylady.
      3. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik jastar saıasaty salasyndaǵy zertteýlerdiń nátıjeleri negizinde ýákiletti organ jyl saйyn Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy jastardyń jaǵdaйy týraly baıandamany ázirlep, Qazaqstan Respýblıkasynyń Ykimetine tabys etedi jáne ony buqaralyq aqparat quraldarynda jarııalaйdy. 
      Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy jastardyń jaǵdaйy týraly baıandamany ortalyq jáne jergilikti memlekettik organdar óz quzyreti sheginde tıisti sheshimder qabyldaý úshin qaraйdy.
      Eskertý. 16-bapqa ózgeris engizildi - QR 03.07.2013 № 124-V Zańymen (alǵashqy resmı jarııalanǵanynan keйin kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi).

      17-bap. Jastarǵa arnalǵan áleýmettik ınfraqurylym

      1. Memlekettik organdar Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryna sáйkes jastarǵa arnalǵan áleýmettik ınfraqurylym obъektilerin qurýdy jáne onyń jumys isteýin qamtamasyz etedi.
      2. Memlekettik organdardyń jastarǵa arnalǵan áleýmettik ınfraqurylym obъektileriniń arnaýly maqsatyn ózgertý týraly, taratý týraly sheshimderdi qabyldaý tártibi jastardyń tirshiligin, bilim alýy men tárbıesin, dene tárbıesin, rýhanı jáne ımandylyq jaǵynan damýyn qamtamasyz etý úshin mundaй sheshimderdi qabyldaýdyń saldaryn tıisti memlekettik organnyń nemese organdardyń arnaйy qurylǵan saraptama komıssııasynyń baǵalaýy jónindegi is-sharalardy kózdeйdi.
      3. Memlekettik menshik múlki bolyp tabylatyn, qurylýy, satyp alynýy nemese oqshaýlandyrylýy jastarǵa arnalǵan áleýmettik ınfraqurylym obъektileriniń jumys isteýin qamtamasyz etýge baйlanysty bolatyn múlik (sonyń ishinde jer ýchaskeleri, úйler, qurylystar, ǵımarattar, jabdyq) atalǵan maqsattaryna ǵana sáйkes paйdalanylýy múmkin. 
      Eger týyndaǵan mán-jaйlarǵa baйlanysty atalǵan múlikti jastarǵa arnalǵan áleýmettik ınfraqurylym obъektileriniń jumys isteýin qamtamasyz etý maqsatynda paйdalaný múmkin bolmasa, ony ózge maqsattarda paйdalaný týraly sheshimdi tıisti ýákiletti memlekettik organ jastarǵa arnalǵan áleýmettik ınfraqurylym obъektisiniń shyǵynyn óteýge baǵyttalǵan sharalardy aldyn ala qoldaný shartymen qabyldaйdy.
      4. Memlekettik organdar Qazaqstan Respýblıkasynyń zań aktilerinde belgilengen tártippen jastar uйymdaryna úйlerdi, ǵımarattardy jáne olardyń jarǵylyq maqsattaryn júzege asyrý úshin qajetti ózge de múlikti óteýsiz paйdalanýǵa berýge quqyly.
      5. Jastarǵa arnalǵan memlekettiń menshigindegi áleýmettik ınfraqurylym obъektileriniń jumys isteý tártibi, ony materıaldyq jáne qarjylaй qoldaý sharalary Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarymen aйqyndalady.

4-taraý. Qorytyndy erejeler

      18-bap. Memlekettik jastar saıasaty týraly Qazaqstan 
               Respýblıkasynyń zańdaryn buzǵany úshin 
               jaýaptylyq

      Memlekettik jastar saıasaty týraly Qazaqstan Respýblıkasy zańdarynyń buzylýyna kináli tulǵalar Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryna sáйkes jaýapty bolady.

      19-bap. Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryn qoldaný

      Osy Zań kúshine engen kezde qoldanylatyn Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdary oǵan qaйshy kelmeйtin bóliginde qoldanylady jáne ol qoldanysqa engizilgen kúnnen bastap bir jyl ishinde soǵan sáйkes keltirilýge tıis.

      20-bap. Osy Zańdy qoldanysqa engizý tártibi

      1. Osy Zań, 2005 jylǵy 1 qańtardan bastap qoldanysqa engiziletin 6-baptyń 5) tarmaqshasyn qospaǵanda, resmı jarııalanǵan kúninen bastap qoldanysqa engiziledi. 
      2. Mynalardyń kúshi joйyldy dep tanylsyn: 
      1) "Qazaq SSR-indegi memlekettik jastar saıasaty týraly" 1991 jylǵy 28 maýsymdaǵy Qazaq SSR-iniń Zańy (Qazaq CCP Joǵarǵy Sovetiniń Vedomostary, 1991 j., N 28, 377-qujat; Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesiniń Jarshysy, 1994 j., N 9-10, 158-qujat; 1995 j., N 20, 120-qujat; Qazaqstan Respýblıkasy Parlamentiniń Jarshysy, 1997 j., N 13-14, 205-qujat); 
      2) Qazaq SSR Joǵarǵy Sovetiniń "Qazaq CCP-indegi memlekettik jastar saıasaty týraly" Qazaq CCP Zańyn kúshine engizý týraly" 1991 jylǵy 28 maýsymdaǵy qaýlysy (Qazaq SSR Joǵarǵy Sovetiniń Vedomostary, 1991 j., N 28, 378-qujat).

      Qazaqstan Respýblıkasynyń 
      Prezıdenti

 
© 2008 Павлодарский технологический колледж